ቁሩብ ብዛዕባ ተርሚክ...
ኦርጋኒክ ፍትሓዊ ንግዲ ተርሚክ ካብ ኣብ ዞባ ካንዲ ሲሪላንካ ዝርከብ ኦርጋኒክን ፍትሓዊ ንግድን ሕብረት ስራሕ ዝመጽእ እዩ። ተርሚክ ካብ ሓደ ሱር ዝምንጩ ኮይኑ፡ ብ ራይዞም ዝፍለጥ ኮይኑ፡ Curcuma longa፤ ምስ ጅንጅብልን ጋላንጋልን ይመስል። ዱቄት ተርሚክ ንምፍጣር፡ እቲ ሪዞም ተርሚክ ተላዒሉ፡ ንሕብርታት ንምጽጋን ንሓደ ሰዓት ይፍልሕ፡ ን10-15 መዓልታት ይነቅጽ ድሕሪኡ ቅድሚ ምጭፍላቕን ምፍሓርን ይጽረግ (ፖሊሽ ይበሃል)።
ሕብሪ ተርሚሪክ ካብቲ ተፈጥሮኣዊ ሕብሩ ቁርኩሚን ዝመጽእ ኮይኑ፡ ዋላ እኳ ልሙድ ድሙቕ ብጫ እንተኾነ፡ ዝያዳ ኣራንሺ-ብጫን ዳርጋ ቡናዊን ክኸውን እውን ይኽእል። ፍትሓዊ ንግዲ ተርሚክ ፍሉይ መሬታዊ ጨናን ደስ ዘብል፣ ርሱን፣ መሪር፣ ቀመማዊን ንነዊሕ እዋን ዝጸንሕን ዕምቆት መኣዛን ኣለዎ።
ተርሚክ ኣብ ኤስያን ህንድን ንዘመናት ኣብ ምብሳል መግቢ ብሰፊሑ ይጥቀሙሉ ነይሮም፣ ከምኡ’ውን ከም ባህላዊ መድሃኒታት። ሕጂ፡ ኩላትና ንጥዕናዊ ረብሓታቱ ቁሩብ ብዝርዝር ክንርዳእ ጀሚርና ኣለና። ተርሚክ ከም ባህላዊ መድሃኒት ኣብ ጥቕሚ ስለዝውዕል፡ እዚ ንጥዕና ረብሓ ክህልዎ ከምዝኽእል ዘመልክት እዩ ገለ google ጌርና Curcumin ንተርሚሪክ ንቑሕ ብጫ ሕብሩ ጥራይ ከምዘይህቦ ረኺብናዮ።
ብተወሳኺ ጸረ-ነድሪን ጸረ-ኦክስጅንን ባህርያት ስለዘለዎ፡ ቀንዲ ብስነ-ህይወት ንጡፍ ባእታ ተርሚክ እዩ። ብሰንኪ እዚ ድማ ቁርኩሚን ከም መሪሕ ሞለኪዩል ኣብ ስትራተጂታት ምምዕባል ጸረ-ነድሪ መድሃኒት ልዑል ተገዳስነት ኣሎ፣ ምኽንያቱ ቁርኩሚን ንብዙሓት ሕማማት ኩነታት፣ ከም መንሽሮ፣ ሕማም ኣልዛይመር፣ ሕማም ልብን ኣርትራይተስን ናይ ምቅላልን ምክልኻልን ዓቕሚ ኣለዎ።
ኣብ ዝሓለፉ 25 ዓመታት፡ ቁርኩሚን ንጥዕና ዝድግፍ ባህርያቱ ብሰፊሑ ተገምጊሙ እዩ። ቅድመ-ክሊኒካዊ ምርምራት ንናይ ቁርኩሚን ጸረ-ኦክስጅን፣ ኢሚዩኖሞዱላቶሪን ጸረ-ነድሪን ባህርያት ርኡይን ኣገዳሲን ደገፍ ይህቡ፤ ክሊኒካዊ መጽናዕትታት ውሑድ ኮይኑ ብቑጽሪ ግን እናወሰኸ ይኸይድ ኣሎ። ንኣብነት፡ ብደብሊው ሲ ሮበርትስ ዝተኻየደ ርእሲ ንርእሲ መጽናዕቲ ከም ዘመልክቶ፡ መዓልታዊ ምውሓጥ ናይቲ ተርሚክ ዝበሃል ባእታ፡ ቁርኩሚን፡ ልክዕ ከምቲ ኣብ መዓልቲ ክሳብ ሓደ ሰዓት ዝበጽሕ ኤሮቢክ ምንቅስቓስ ኣካላት ምግባር፡ ንስራሕ ኢንዶተልያል ከማሓይሽ ከም ዝኽእል ኣረጋጊጹ! ይኹን እምበር፡ ኣብ ስራሕ ኢንዶተልያ ዝበለጸ ምምሕያሽ ንምርካብ፡ ውህደት ክልቲኡ መዓልታዊ ኤሮቢክ ምንቅስቓስን ምውሳድ ቁርኩሚንን ከምዘድሊ ተረጋጊጹ። ረብሓታት ቁርኩሚን ንምርግጋጽ ዓበይቲ ክሊኒካዊ መጽናዕትታት የድልዩ፣ ኣብዚ እዋን’ዚ ዝካየድ ዘሎ ክሊኒካዊ መጽናዕትታት ኣብ መጻኢ ተወሳኺ ርድኢት ክህብ ይግባእ።
ናይ ቁርኩሚን ጸገም ጸላም ከብዲ ከም መርዛም ጌሩ ስለ ዝርእዮ፡ ቁርኩሚን ኣዝዩ ቀልጢፉ ይሕከኽ፡ እዚ ድማ ትሑት ባዮኣቫይላቢሊቲ ይህቦ። ይኹን እምበር ቁርኩሚን ምስ በርበረ ክውሰድ ከሎ እዚ ንባዮኣቫይላቢሊቲ ቁርኩሚን ክውስኽ ከምዝኽእል ተረጋጊፁ እዩ። እዚ ድማ ብሰንኪ በርበረ ንጡፍ ባእታ፡ ፓይፐሪን እዩ። ፓይፐሪን ንመተቦሊዝም መድሃኒት ተዓጻጻፊ ስለዝኾነ፡ ጸላም ከብዲ ንከርኩሚን ከይበታተን ይከላኸል። እዚ ድማ ኣብ ደም ምውሳኽ ቁርኩሚን ስለዘስዕብ፡ ምውሳኽ ባዮኣቫይላቢሊቲ የስዕብ። ስለዚ፡ ቁርኩሚን ምስ በርበረ ምውሳድ፡ ነቲ ክህሉ ዝኽእል ረብሓታት ቁርኩሚን ከዕብዮ ይኽእል።
ንኽትፍትኖ ብሉጽ መገዲ ኣብ ላቴ ተርሚክ እዩ።
ንኦርጋኒክ ዱቄት ተርሚክ ዝኸውን ክብርታት ኣመጋግባ፤
ክብርታት ኣብ 100ግ
ጸዓት- 341ኪሎ ካሎሪ፤ 1449kj ዝብል እዩ።
ፕሮቲን - 8.5ግ
ካርቦሃይድሬት- 75.2ግ
ስብሒ-0.7ግ
ክብርታት ኣብ 2.5g
ጸዓት- 9ኪሎ ካሎሪ፤ 36kj
ፕሮቲን - 0.2ግ
ካርቦሃይድሬት- 1.9ግ
ስብሒ- 0.0ግ
ሕብሪ ተርሚሪክ ካብቲ ተፈጥሮኣዊ ሕብሩ ቁርኩሚን ዝመጽእ ኮይኑ፡ ዋላ እኳ ልሙድ ድሙቕ ብጫ እንተኾነ፡ ዝያዳ ኣራንሺ-ብጫን ዳርጋ ቡናዊን ክኸውን እውን ይኽእል። ፍትሓዊ ንግዲ ተርሚክ ፍሉይ መሬታዊ ጨናን ደስ ዘብል፣ ርሱን፣ መሪር፣ ቀመማዊን ንነዊሕ እዋን ዝጸንሕን ዕምቆት መኣዛን ኣለዎ።
ተርሚክ ኣብ ኤስያን ህንድን ንዘመናት ኣብ ምብሳል መግቢ ብሰፊሑ ይጥቀሙሉ ነይሮም፣ ከምኡ’ውን ከም ባህላዊ መድሃኒታት። ሕጂ፡ ኩላትና ንጥዕናዊ ረብሓታቱ ቁሩብ ብዝርዝር ክንርዳእ ጀሚርና ኣለና። ተርሚክ ከም ባህላዊ መድሃኒት ኣብ ጥቕሚ ስለዝውዕል፡ እዚ ንጥዕና ረብሓ ክህልዎ ከምዝኽእል ዘመልክት እዩ ገለ google ጌርና Curcumin ንተርሚሪክ ንቑሕ ብጫ ሕብሩ ጥራይ ከምዘይህቦ ረኺብናዮ።
ብተወሳኺ ጸረ-ነድሪን ጸረ-ኦክስጅንን ባህርያት ስለዘለዎ፡ ቀንዲ ብስነ-ህይወት ንጡፍ ባእታ ተርሚክ እዩ። ብሰንኪ እዚ ድማ ቁርኩሚን ከም መሪሕ ሞለኪዩል ኣብ ስትራተጂታት ምምዕባል ጸረ-ነድሪ መድሃኒት ልዑል ተገዳስነት ኣሎ፣ ምኽንያቱ ቁርኩሚን ንብዙሓት ሕማማት ኩነታት፣ ከም መንሽሮ፣ ሕማም ኣልዛይመር፣ ሕማም ልብን ኣርትራይተስን ናይ ምቅላልን ምክልኻልን ዓቕሚ ኣለዎ።
ኣብ ዝሓለፉ 25 ዓመታት፡ ቁርኩሚን ንጥዕና ዝድግፍ ባህርያቱ ብሰፊሑ ተገምጊሙ እዩ። ቅድመ-ክሊኒካዊ ምርምራት ንናይ ቁርኩሚን ጸረ-ኦክስጅን፣ ኢሚዩኖሞዱላቶሪን ጸረ-ነድሪን ባህርያት ርኡይን ኣገዳሲን ደገፍ ይህቡ፤ ክሊኒካዊ መጽናዕትታት ውሑድ ኮይኑ ብቑጽሪ ግን እናወሰኸ ይኸይድ ኣሎ። ንኣብነት፡ ብደብሊው ሲ ሮበርትስ ዝተኻየደ ርእሲ ንርእሲ መጽናዕቲ ከም ዘመልክቶ፡ መዓልታዊ ምውሓጥ ናይቲ ተርሚክ ዝበሃል ባእታ፡ ቁርኩሚን፡ ልክዕ ከምቲ ኣብ መዓልቲ ክሳብ ሓደ ሰዓት ዝበጽሕ ኤሮቢክ ምንቅስቓስ ኣካላት ምግባር፡ ንስራሕ ኢንዶተልያል ከማሓይሽ ከም ዝኽእል ኣረጋጊጹ! ይኹን እምበር፡ ኣብ ስራሕ ኢንዶተልያ ዝበለጸ ምምሕያሽ ንምርካብ፡ ውህደት ክልቲኡ መዓልታዊ ኤሮቢክ ምንቅስቓስን ምውሳድ ቁርኩሚንን ከምዘድሊ ተረጋጊጹ። ረብሓታት ቁርኩሚን ንምርግጋጽ ዓበይቲ ክሊኒካዊ መጽናዕትታት የድልዩ፣ ኣብዚ እዋን’ዚ ዝካየድ ዘሎ ክሊኒካዊ መጽናዕትታት ኣብ መጻኢ ተወሳኺ ርድኢት ክህብ ይግባእ።
ናይ ቁርኩሚን ጸገም ጸላም ከብዲ ከም መርዛም ጌሩ ስለ ዝርእዮ፡ ቁርኩሚን ኣዝዩ ቀልጢፉ ይሕከኽ፡ እዚ ድማ ትሑት ባዮኣቫይላቢሊቲ ይህቦ። ይኹን እምበር ቁርኩሚን ምስ በርበረ ክውሰድ ከሎ እዚ ንባዮኣቫይላቢሊቲ ቁርኩሚን ክውስኽ ከምዝኽእል ተረጋጊፁ እዩ። እዚ ድማ ብሰንኪ በርበረ ንጡፍ ባእታ፡ ፓይፐሪን እዩ። ፓይፐሪን ንመተቦሊዝም መድሃኒት ተዓጻጻፊ ስለዝኾነ፡ ጸላም ከብዲ ንከርኩሚን ከይበታተን ይከላኸል። እዚ ድማ ኣብ ደም ምውሳኽ ቁርኩሚን ስለዘስዕብ፡ ምውሳኽ ባዮኣቫይላቢሊቲ የስዕብ። ስለዚ፡ ቁርኩሚን ምስ በርበረ ምውሳድ፡ ነቲ ክህሉ ዝኽእል ረብሓታት ቁርኩሚን ከዕብዮ ይኽእል።
ንኽትፍትኖ ብሉጽ መገዲ ኣብ ላቴ ተርሚክ እዩ።
ንኦርጋኒክ ዱቄት ተርሚክ ዝኸውን ክብርታት ኣመጋግባ፤
ክብርታት ኣብ 100ግ
ጸዓት- 341ኪሎ ካሎሪ፤ 1449kj ዝብል እዩ።
ፕሮቲን - 8.5ግ
ካርቦሃይድሬት- 75.2ግ
ስብሒ-0.7ግ
ክብርታት ኣብ 2.5g
ጸዓት- 9ኪሎ ካሎሪ፤ 36kj
ፕሮቲን - 0.2ግ
ካርቦሃይድሬት- 1.9ግ
ስብሒ- 0.0ግ